ΗΡΘΕ Η ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ!!!!

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΚΑΙ ΈΘΙΜΑ

Η Πρωτομαγιά είναι η πιο χαρούμενη γιορτή της Άνοιξης και των λουλουδιών.Έχει τις ρίζες της στην Ορφική διδασκαλία και κατόπιν πήρε επίσημη μορφή στα Ανθεστήρια.Το πιο αγαπητό έθιμο που οι πιο πολλοί τηρούμε είναι η κατασκευή του Πρωτομαγιάτικου στεφανιού.Στεφάνι πολύχρωμο με λουλούδια μαζεμένα από τα ολάνθιστα Ανοιξιάτικα λιβάδια ή με μυρωδάτα άνθη από τον κήπο,δεμένα με κλωστή πάνω σε κυκλικά διαμορφωμένη βέργα. Όσοι ζούνε στις μεγαλουπόλεις, μπορούν να αγοράσουν το στεφάνι τους από τα ανθοπωλεία,που αυτήν την μέρα έχουν την τιμητική τους.Στολισμένο περίτεχνα έτοιμο να κρεμαστή στην είσοδο του σπιτιού, σύμβολο καλοτυχίας ,υγείας και αισιοδοξίας.Θα μείνει εκεί μέχρι τις 24 Ιουνίου (θερινό ηλιοστάσιο ) για να καεί στις φωτιές του Αη Γιάννη.Υπάρχουν αρκετά Πρωτομαγιάτικα έθιμα, τα οποία ποικίλουν από τόπο σε τόπο.Χαρακτηριστικό είναι το  έθιμο, που θέλει τους κατοίκους της Μήλου να τρώνε το Μαγιολούλουρο (ειδικό ψωμί βουτηγμένο στο κρασί από ζυμάρι της Λαμπρής).Πρωτομαγιά, μέρα πολυτραγουδισμένη.πηγή έμπνευσης για τον Γιάννη Ρίτσο που μιλά για αυτήν  στον ''Επιτάφιο''...μέρα Μαγιού μου μίσεψες μέρα Μαγιού σε χάνω.Επίσης αναφέρεται στο τραγούδι του Μάνου Λοιζου ...πρώτη Μαΐου και από την Βαστίλη ξεκινάνε οι καρδιές των φοιτητών.Έτσι για να μην ξεχάσουμε και την  εργατική Πρωτομαγιά! Μέρα αργίας όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για πολλές άλλες χώρες . Μέρα επετειακή  ,μέρα διαδηλώσεων των εργατικών συνδικάτων, για την εξέγερση των εργατών στο Σικάγο της Αμερικής (1886 )την εξέγερση των καπνεργατών στην  ,Θεσ/νίκη (1936) στην Βαστίλη ,στο Κιλελέρ.Μέρα που στην καρδιά μας φέρνει  χαρά, ξεγνοιασιά, αλλά και σεβασμό για όσους χάθηκαν για ένα καλύτερο αύριο.!!! 

ΑΡΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Δεν θα μπορούσε να λείπει από τα έθιμα και τις θρησκευτικές δοξασίες αυτού του τόπου ο άρτος. Ο Χριστιανισμός, του έδωσε εξέχουσα θέση στην Θεία λατρεία.Συμβολίζει το σώμα του Χριστού, το γνωστό σε όλους μας πρόσφορο, που προορίζεται για την Θεία Ευχαριστία ( μετάληψη ).Επίσης το αντίδωρο που δίνεται στους πιστούς,αντι της μεταλήψεως.Το πρόσφορο παρασκευάζεται από καθαρό σταρένιο αλεύρι με προζύμι ή μαγιά,γιατί στον Θεό πρέπει να προσφέρουμε ότι πιο αγνό και σύμφωνα με τον Χριστό που την Μ.Πέμπτη έφαγε με τους μαθητές του, άρτον ένζυμο..Δεν πρέπει να ξεχάσουμε τον γνωστό σε όλους μας άρτο, που προσφέρεται στην τελετή της αρτοκλασίας, προς τιμή του εορτασμού των  Αγίων της εκκλησίας .Με μυρωδικά και ζάχαρη, αποτελείται πάντα από πέντε τεμάχια.Στην Αγία Γραφή, υπάρχουν πολλές αναφορές στον άρτο και την σημασία του στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου, καθώς και την ιερότητά του π.χ ''τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημιν σήμερον".Στην σύγχρονη Ελλάδα ο άρτος διαδραματίζει τον ίδιο σημαντικό ρόλο στα θρησκευτικά δρώμενα π.χ πολλές γυναίκες παρασκευάζουν προζύμι με το βρασμένο νερό΄από τα δαφνόφυλλα, που πετάει ο ιερέας στους πιστούς μετά την Ανάσταση ή με τον βασιλικό που παίρνουν μετά την ημέρα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού.

Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΑΚΙΑ

ΥΛΙΚΑ  7 ποτήρια  αλεύρι  ( όσο πάρει ) - 1 ποτήρι ζάχαρη -1 ποτήρι βούτυρο - 1 ποτήρι γάλα
7 αυγά ( κρόκους μόνο ) -3 κ.γλ.αμμωνία -1 κ.γλ. μπέικιν - 3 βανίλιες
1 αυγό για το άλειμμα

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΄Δουλεύουμε το βούτυρο με την ζάχαρη  και τους κρόκους, μέχρι να αφρατέψει το μίγμα.Κατόπιν προσθέτουμε το γάλα και μετά σιγά σιγά το αλεύρι με την αμμωνία, το μπέικιν και τις βανίλιες.Η ζύμη πρέπει να είναι τόσο σφιχτή ώστε να μπορεί να πλαστεί εύκολα χωρίς να κολλάει στα χέρια .Αν είναι μαλακιά προσθέτουμε όσο αλεύρι χρειαστεί.Πλάθουμε τα κουλουράκια στο μέγεθος και το σχήμα της αρεσκείας μας .Τα αλείφουμε με το αυγό για να πάρουν όμορφο γυαλιστερό χρώμα και τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170 βαθμούς για 15 λεπτά περίπου. Καλήν επιτυχία !!!

ΜΥΡΙΣΕ....ΠΑΣΧΑ!!!

ΤΣΟΥΡΕΚΙΑ ΚΑΙ ΚΟΥΛΟΥΡΑΚΙΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ

Αυτήν την εποχή ο φούρνος φοράει τα γιορτινά του και ανοίγει  τις πόρτες του, για να υποδεχτεί το Πάσχα.Ο χώρος πώλησης στολίζεται,στα ράφια και στις βιτρίνες του τοποθετούνται σοκολατένια αυγά και λαγουδάκια.Πολύχρωμα στολισμένα καλάθια με μυρωδάτα Πασχαλινά κουλουράκια, περιμένουν να γίνουν δώρα χαράς και γιορτής.Κουλουράκια φτιαγμένα με αυγά, αμωνία ,γάλα, φρέσκο βούτυρο, πλασμένα σε σχήμα μικρής πλεξούδας ή μικρό πλεχτό στεφανάκι. Ομως οι μεγαλύτεροι πρωταγωνιστες είναι τα Πασχαλινά τσουρέκια.Γλύκισμα άρρηκτα συνδεδεμένο με την Λαμπρή και την Ελληνική παράδοση,αφού συνηθίζεται να το δωρίζει η νονά στο βαπτιστίκι μαζί με την λαμπάδα.Ζύμη δύσκολη που απαιτεί υπομονή και χρόνο, μα το αποτέλεσμα σίγουρα αποζημιώνει.Γιαλιστερό και αφράτο, κουλούρα στρογγυλή ή μακρόστενη πλεξούδα  με το κόκκινο αυγό να προβάλει πάνω του, στολίδι γιορτινό.Το άρωμα του φρέσκου βούτυρου, της μαστίχας ,του μαχλεπιού, πλημυρίζει τον φούρνο και τις γειτονιές. Παραδοσιακό, πολίτικο,γεμιστό, στολισμένο με αμύγδαλα ,σοκολάτα ή γλάσο όπως και να το προτιμά ο καθένας πάντα θα μυρίζει....Πάσχα!!!

ΔΥΣΑΝΕΞΙΑ ΣΤΗΝ ΓΛΟΥΤΕΝΗ

Η γλουτένη αποτελείται από ένα σύνολο πρωτεϊνών και βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα δημητριακά ( σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη ), εκτός από το καλαμπόκι και το ρύζι. Σε φυσιολογικές περιπτώσεις πέπτεται από τον ανθρώπινο οργανισμό, τρέφοντας και δυναμώνοντας το μυικό σύστημα. Όμως υπάρχουν άτομα που έχουν δυσανεξία στην γλουτένη και ο οργανισμός τους δεν έχει την ικανότητα να την αφομοιώσει . Έτσι το ανοσοποιητικό τους σύστημα αντιδρά καταστρέφοντας μέρος των εντερικών τοιχωμάτων,με αποτέλεσμα μια σειρά δυσάρεστων συμπτωμάτων. Αναφέρουμε ενδεικτικά φούσκωμα στην κοιλιά,απώλεια βάρους κ.λ.π.Πρόκειται για κληρονομική πάθηση που ονομάζεται κοιλιοκάκη.Η θεραπεία αποκλείει σε όλες τους τις μορφές  τα δημητριακά και επιτρέπει μόνο την κατανάλωση προϊόντων από  καλαμπόκι και ρύζι .Πρέπει να αναφέρουμε ότι κυκλοφορούν στο εμπόριο προϊόντα που κατόπιν σχετικής επεξεργασίας τους έχει αφαιρεθεί η γλουτένη.Ίσως να φαίνεται δύσκολο, μα ύστερα από μικρό χρονικό διάστημα, η συνήθεια και η εξικοίωση με τις ανάγκες της  πάθησης  αυτής, γίνεται τρόπος ζωής.

ΣΟΥΣΑΜΕΝΙΟ ΚΟΥΛΟΥΡΙ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ

Κατέχει εξέχουσα θέση στην καρδιά και την μνήμη όλων μας.Είναι υπεύθυνο για το γραφικό επάγγελμα του πλανόδιου κουλουρζή και έχει μικρή χρηματική αξία.Σε αντίθεση με την μεγάλη του θρεπτική αξία, αφού είναι πλούσιο σε ασβέστιο, μαγνήσιο ψευδάργυρο, σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β,όπως Β1,Β2,Β5 και βιταμίνη Ε. Αριστη  λοιπόν επιλογή για το γρήγορο πρωινό, το κολατσιό στην δουλειά, στο σχολείο αλλά και σε περιόδους νηστείας και δίαιτας τίποτα καλύτερο! Οσο και αν διαφέρει η συνταγή από τόπο σε τόπο, το στρογγυλό του σχήμα παραμένει παντού το ίδιο σταθερή αξία στο πέρασμα του χρόνου!

Η ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ

Το ψωμί παρασκευάζεται από άλευρα δημητριακών, και  κατέχει σημαντική θέση στην μεσογειακή διατροφή.Είναι τροφή υγιεινή και θρεπτική.Παρέχει μεγάλη ενέργεια στον ανθρώπινο οργανισμό  αφού ανήκει στους υδατάνθρακες.Επίσης είναι καλή πηγή φυτικών ινών κυρίως οι ποικιλίες ολικής άλεσης, που χρησιμοποιούν για την παραγωγή τους αναποφλοίωτα άλευρα  ( συμβάλλοντας στην μείωση της χοληστερίνης και της καλύτερης  καρδιακής λειτουργίας ). Πλούσιο σε βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία όπως είναι ο σίδηρος, το ασβέστιο,ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη Ε, και οι βιταμίνες του συμπλέγματος  Β1 και Β2.Αξίζει να αναφέρουμε ότι περιέχει άμυλο ( που δίνει ενέργεια στον οργανισμό ),κυτταρίνη ( η οποία βοηθά στην καλή λειτουργία της πέψης και του εντέρου ) και τέλος γλουτένη (η οποία θρέφει και δυναμώνει τον μυικό ιστό ),

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΡΤΟΠΟΙΕΙΟ

ΤΟ ΨΗΣΙΜΟ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΦΟΥΡΝΟ

Η αυξανόμενη ζήτηση και η τεχνολογική ανάπτυξη έφερε τον εκσυγχρονισμό και στον κλάδο της αρτοποιίας.Γεγονός που οδήγησε στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας,στην μείωση του χρόνου παραγωγής στην καλύτερη ποιότητα και στην διατήρηση καλύτερων συνθηκών υγειηνής.Ετσι ο φούρνος με τα ξύλα αντικαταστάθηκε από τον ηλεκτρικό, τον φούρνο πετρελαίου, του υγραέριου.Υπάρχουν αρκετές  κατηγορίες φούρνων - αρτοκλιβάνων, για την εξυπηρέτηση διαφόρων αναγκών, Αναφέρουμε τον σωληνωτό ( με οριζόντια παράλληλα  ανοίγματα από όπου τα ψημένα ψωμιά ξεφουρνίζονται ένα ένα ), τον περιστροφικό (στον οποίο εισέρχεται ένα κατακόρυφο καρότσι με λαμαρίνες-μεγάλα ταψιά και περιστρέφοντας το ,επιτυγχάνει ομοιόμορφο ψήσιμο). Η διαδικασία παραγωγής και ψησίματος του ψωμιού έχει αρκετά στάδια. Πρώτα πρώτα κοσκινίζεται το αλεύρι σε ηλεκτρικό κόσκινο, για την αποφυγή τυχών ξένων υλικών.Κατόπιν ανακατεύονται όλα τα υλικά ( αλεύρι, νερό, αλάτι, μαγιά ή προζύμι ) στον κάδο του ταχυζυμωτηρίου μέχρι να ομογενοποιηθούν.Επόμενο στάδιο το ζύγισμα του ζυμαριού στο επιθυμητό μέγεθος. Για τον λόγο αυτόν η ζύμη τοποθετείται στο ζυγοκοπτικό  μηχάνημα.Ενώ τεμαχίζεται, παράλληλα κυλάει σε ανεβατώριο  και οδηγείται , στο μηχάνημα διαμόρφωσης , όπου και θα πάρει το τελικό του σχήμα.Κατόπιν ρολάρεται στο σουσάμι ( προαιρετικά ) και τοποθετείται σε λαμαρίνες ή τελάρα και οδηγείται στην στόφα (μικρός  κλίβανος παραγωγής ατμού ) όπου και θα παραμείνει ώσπου να φουσκώσει το ζυμάρι δηλ. να διπλασιάσει σχεδόν τον όγκο του.Τελική φάση το ψήσιμο και η διαδικασία ολοκληρώνεται .Το καυτό φρεσκοψημένο ψωμί τοποθετείται στα ράφια έτοιμο προς πώληση.

ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΨΩΜΙΟΥ

Υπάρχουν στο εμπόριο αρκετές ποικιλίες ψωμιού, ανάλογα με τα είδη αλεύρων που θα χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή τους και των υλικών που θα προστεθούν.Κυρίαρχη θέση΄κατέχει το χωριάτικο σταρένιο ψωμί (από σιτάρι) ,το άσπρο ψωμί (από αλεύρι που του έχει αφαιρεθεί ο φλοιός, το λεγόμενο άσπρο),το ολικής άλεσης ψωμί (από σταρένιο αλεύρι με τον φλοιό του σταριού-πίτουρο),το πολύσπορο (με προσθήκη  διαφόρων σπόρων  δημητριακών),το προζυμένιο ψωμί (με προζύμι),το σικάλεως (από αλεύρι σίκαλης), το καλαμποκίσιο ψωμί-μπομπότα (από αλεύρι καλαμποκιού), το ψωμί φόρμας (από αλεύρι πολυτελείας), το μοναστηριακό ψωμί  κ.λ.π.Εκτός από όσα αναφέραμε πιο πάνω, υπάρχουν και άλλα είδη ψωμιών ,τα οποία παίρνουν το όνομά τους από την χώρα στην οποία ανήκει η συνταγή τους.Χαρακτηριστικό παράδειγμα  η Γαλλική μπαγκέτα, το Γερμανικό ψωμί, η τσιαπάτα (ιταλικό ψωμί) κ.λ.π.Αναφέραμε ήδη ότι οι ποικιλίες των ψωμιών αυξάνονται  με την προσθήκη διαφόρων υλικών στη ζύμη τους . Μιλάμε για το ελιόψωμο, το σκορδόψωμο, το κρεμυδόψωμο, το τυρόψωμο κ.λ.π.Το τελικό αποτέλεσμα του ψωμιού μπορεί να διαφοροποιηθεί τόσο στην γεύση όσο και στην εμφάνιση , όταν για την  επικάλυψη του χρησιμοποιήσουμε σουσάμι, σπόρους  ή νιφάδες δημητριακών, παπαρουνόσπορους,  καρύδι, φιστίκι κ.λ.π.Είναι τόσες πολλές οι ποικιλίες των ψωμιών ,γεγονός που δίνει την δυνατότητα της επιλογής, ανάλογα με τις διατροφικές συνήθειες του καθενός , την  οικονομική δυνατότητα, ακόμα και την κατάσταση της υγείας του.Όποιο είδος και να επιλέξει κάποιος, το ψωμί είναι αυτή καθ΄΄αυτή τροφή από μόνη της ή μπορεί να συνοδεύσει επάξια άλλες τροφές.

ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΨΗΣΙΜΟ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ

Τα παλαιότερα χρόνια η παρασκευή του ψωμιού στο σπίτι ήταν αποκλειστικά γυναικεία δουλειά. Διαδικασία δύσκολη και χρονοβόρα γι΄'αυτό ζύμωναν αρκετά καρβέλια για τις ανάγκες όλης της εβδομάδας. Έβαζαν σε πήλινη συνήθως λεκάνη τα υλικά  αλεύρι , νερό, λίγο αλάτι και το προζύμι (μικρή ποσότητα ζύμης από προηγούμενο ζύμωμα, η οποία έχει ξινίσει) και το ζύμωναν αρκετή ώρα, ώστε να ομογενοποιηθεί η ζύμη. Επειτα την σκέπαζαν με καθαρό πανί και την άφηναν να ξεκουραστεί και να φουσκώσει μέσα στην πινακωτή (ξύλινο στενόμακρο σκεύος με χωρίσματα για την τοποθέτηση του ζυμωμένου άψητου ψωμιού ώσπου να φουσκώσει). Ετοίμαζαν τον φούρνο που βρισκόταν στην αυλή ως εξής..άναβαν φωτιά με κλαριά μέσα στον φούρνο και όταν καίγονταν τα ξύλα αφαιρούσαν τα κάρβουνα και καθάριζαν το εσωτερικό  με βρεγμένο πανί, στεραιωμένο σε μακρύ ξύλο .Οταν τα πλασμένα καρβέλια φούσκωναν και διπλασίαζαν σχεδόν τον όγκο τους, τα έριχναν μέσα στον φούρνο, με το φουρνόξυλο ( μακρύ ξύλινο φτυάρι ) και τα έψηναν για  περίπου 1 ώρα. Επειτα το ξεφούρνιζαν το σκέπαζαν και το διατηρούσαν σε ξύλινα ράφια.

ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΤΟ ΨΩΜΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

Το ψωμί είναι απο τις βασικότερες θρεπτικές τροφές του ανθρώπου,αφού ανήκει στα δημητριακά , τα οποία κατέχουν την μεγαλύτερη θέση στη πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής. Ποικίλει στην ποιότητα στην μορφή και στην γεύση. Έθρεψε γενιές και γενιές σε δύσκολες εποχές , σε χρόνια πολέμου και πείνας. Μοιραζόταν μάλιστα με το δελτίο.Το ψωμί συνοδεύει τόσο το καθημερινό όσο και το γιορτινό τραπέζι.Τα Χριστούγεννα ως χριστόψωμο,το Πάσχα ως λαμπροκουλούρα, την Καθαρά Δευτέρα ως λαγάνα. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παράδοση και την θρησκευτική ζωή του Έλληνα , ως νυφική κουλούρα γάμου και ως αντίδωρο και αρτοκλασία στην Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη , στην οποία συμβολίζει  το σώμα του Χριστού. Συχνά χρησιμοποιείται για να εκφράσει  συγκεκριμένες καταστάσεις ζωής όπως την εργασία π.χ κερδίζω το ψωμί  μου ή δουλεύω για ένα κομμάτι ψωμί,την φτώχεια π.χ δεν έχει ψωμί να φάει ή την  αρρώστια π.χ είναι λίγα τα ψωμιά του κ.λ.π. Ψωμί ή άρτος όπως και να το πει κανείς, είναι τροφή που όλοι μας αγαπήσαμε από τα παιδικά μας χρόνια και θα συνοδεύει πάντα το Ελληνικό τραπέζι. 

ΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΟΤΙ.....
Οι Αρχαίοι Ελληνες συνήθιζαν να βάζουν στο ψωμί για νοστιμιά θαλασσινό αλάτι.

Σκληρό αλεύρι λέγεται αυτό που έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε γλουτένη.

Μύθος ότι το ψωμί παχαίνει, αφού μία φέτα ολικής άλεσης, έχει 30-45 θερμίδες μόνο, και μία φέτα σταρένιου ψωμιού έχει 80 θερμίδες.Καταλήγουμε λοιπόν ότι δεν παχαίνει το ψωμί αλλά οι πλούσιες σε λιπαρά τροφές που το συνοδεύουν.

Οι Ιρλανδοί συνηθίζουν να προσθέτουν στο ψωμί πατάτα.

Το μπάγκελ είναι Εβραικό ψωμάκι με μία τρύπα στη μέση, που πρώτα βράζεται και ύστερα ψήνεται.

Στην Αίγυπτο και Μέση Ανατολή το ψωμί έχει αντικατασταθεί από τις γνωστές σε όλους μας αραβικές πίτες. 

Η σίκαλη περιέχει περισσότερο πίτουρο (φλοιό ) από τα υπόλοιπα δημητριακά .

Η κατανάλωση βρώμης μειώνει την αρτηριακή πίεση, την χοληστερίνη, χορταίνει λόγω των πλούσιων φυτικών ινών που περιέχει βοηθόντας στον έλεγχο του σωματικού βάρους.